Archieven: De meest gestelde vragen

Een vrouw die in België een IUI-behandeling (afkorting voor Intra Uteriene Inseminatie) ondergaat,  is gemiddeld 33 jaar. Dit feitelijk gemiddelde ligt een stuk lager dan de wettelijke leeftijdsgrens die  in België geldt voor IUI. Ongetwijfeld omdat men later  al sneller zijn toevlucht neemt tot IVF.

De Belgische wet betreffende de medisch begeleide voortplanting van 2007 heeft voor IUI met name de wettelijke leeftijdsgrenzen ingevoerd voor de vrouw die de behandeling ondergaat:

• “verzoek tot inseminatie”: maximum 45 jaar (= tot voor de dag van de 46^ste verjaardag)
• inseminatie: maximum 47 jaar (= tot de dag voor de 48^ste verjaardag)

Dit is trouwens hetzelfde als  de wettelijke leeftijdsgrens bij IVF voor “het verzoek tot terugplaatsing” en de terugplaatsing van een (op jonger leeftijd ingevroren of met donorconceptie tot stand gekomen) embryo.

Pas op, ook voor de terugbetaling van kosten in verband met IUI  is er wettelijk-  via een koninklijk besluit- een leeftijdsgrens ingevoerd. En die leeftijdgrens voor terugbetaling is niet dezelfde als de bovenstaande wettelijke leeftijdsgrens om een IUI behandeling te krijgen. De wettelijke leeftijdsgrens voor de forfaitaire terugbetaling voor de medicatie voor  IUI  bedraagt maximum 42 jaar (= tot de dag voor de 43ste verjaardag).

Let op ! Fertiliteitscentra voeren soms een eigen beleid en hanteren in bepaalde gevallen  iets strengere leeftijdsgrenzen om een behandeling te krijgen. (bv. soms bij IUI met donorsperma)

Conclusie:

• Bij IUI is inseminatie wettelijk mogelijk in België tot voor de dag van de 48ste verjaardag. Het kinderwensproject met inseminatie moet al wel bij een fertiliteitscentrum zijn opgestart voor de dag van de 46^ste verjaardag! Maar vanaf de dag van de 43^ste verjaardag krijgt men geen terugbetaling meer voor de kosten voor de medicatie.
• Informeer jezelf goed over het specifiek beleid van een fertiliteitscentrum over leeftijdsgrenzen!

Hoe ga jij het volgende gesprek met je (fertiliteits-)arts optimaal voorbereiden en aanpakken? Hoe bekom je zo veel mogelijk cruciale informatie, die je vooruit kan helpen? … Ik schreef er een handig boekje, inclusief enkele onmisbare bijlagen, over dat je helemaal op weg kan helpen. Download het gratis!

Download je gratis doe-boek: “Haal zo veel méér uit de communicatie met je artsen!”

In België is de gemiddelde leeftijd van een vrouw die een IVF- behandeling met eigen eicellen ondergaat de facto 35 jaar.  Dit is al een vrij hoog gemiddelde, maar waar ligt  in België bij IVF precies de leeftijdsgrens voor de behandeling en voor de terugbetaling?

In hoeverre men wettelijk al dan niet een leeftijdsgrens voor IVF  invoert – en zo ja welke leeftijdsgrens- is veelal een heikele afweging van medische, ethische en maatschappelijke argumenten.  De Belgische wet betreffende de medisch begeleide voortplanting van 2007 heeft uiteindelijk volgende leeftijdsgrenzen ingevoerd voor een IVF behandeling:

• eicelpunctie IVF en “verzoek tot terugplaatsing”: tot maximum 45 jaar (= tot de dag voor de 46^ste verjaardag)
• embryo terugplaatsing IVF : tot maximum 47 jaar( = tot de dag voor de 48^ste verjaardag)

Ook voor de terugbetaling van kosten in verband met IVF  zijn er wettelijk – via een aantal koninklijke besluiten – leeftijdsgrenzen  ingevoerd. De leeftijdsgrens voor terugbetaling verschilt van de bovenstaande leeftijdsgrenzen om een behandeling te krijgen. Om een forfaitair bedrag van terugbetaling voor de laboratoriumkosten bij IVF te krijgen, mag de vrouw met name maximum 42 jaar zijn  (= tot de dag voor de 43^ste verjaardag). Dezelfde wettelijke leeftijdsgrens geldt ook voor de forfaitaire terugbetaling van medicatie.

Let op !

• Fertiliteitscentra voeren soms een eigen beleid en hanteren in bepaalde gevallen iets strengere leeftijdsgrenzen voor een behandeling.
• Buiten België gelden er andere wettelijke leeftijdsgrenzen. Alleen al binnen Europa zijn er grote verschillen in de wettelijke leeftijdsgrenzen voor IVF- behandelingen. Dit vormt één van de gronden waarom vrouwen/koppels naar het buitenland trekken voor IVF- behandelingen.

Conclusie:

• Bij IVF moet men volgens de Belgische wet op de medisch begeleide voortplanting voor de dag van de 46^ste verjaardag een eicelpunctie hebben, om vervolgens voor de dag van de 48^ste verjaardag een embryo terugplaatsing (van ingevroren embryo’s) te krijgen. Men moet de terugplaatsing al aanvragen voor de dag van de 46ste verjaardag. Maar vanaf de dag van de 43^ste verjaardag krijgt men geen terugbetaling meer voor de kosten voor labowerk en medicatie.
• Informeer je goed over  het beleid dat het fertiliteitscentrum voert over leeftijdsgrenzen.
• Ga je naar het buitenland voor een IVF behandeling, informeer je dan goed over (onder meer) de leeftijdsvoorwaarden die daar (al dan niet) gelden.

Vraag je arts eventueel om bijkomende informatie.

Hoe ga jij het volgende gesprek met je arts optimaal voorbereiden en aanpakken? Hoe bekom je zo veel mogelijk cruciale informatie, die je vooruit kan helpen? … Ik heb er een handig boekje, inclusief enkele onmisbare bijlagen, over geschreven dat je helemaal op weg helpt. Download het gratis!

Download je gratis doe-boek: “Haal zo veel méér uit de communicatie met je artsen!”

Stel:

Je spuit Pregnyl (of een soortgelijk product, bv. Ovitrelle) ergens halverwege een cyclus met monitoring en ovulatie-inductie, IUI of IVF.

Je gebruikt na het inspuiten van  Pregnyl, tijdens de wachtweken, thuis een zwangerschapstest.

Je zwangerschapstest is positief.

De vraag die zich dan opdringt is: ben je echt zwanger? Of is de zwangerschapstest nog vals positief na Pregnyl ? Of met andere woorden: wanneer is de geïnjecteerde Pregnyl uitgewerkt?

Ik geef hieronder wat uitleg bij dit onderwerp. Bespreek dit zo nodig zeker ook met je artsen.

Het product Pregnyl bevat als werkzame stof HCG (Humaan Chorion Gonadotrofine). Oftewel: zwangerschapshormoon! Je injecteert Pregnyl halverwege de cyclus om de laatste fase van de eicelrijping in te zetten en de eisprong te triggeren. Men spreekt daarom  van het “triggershot”. In een natuurlijke cyclus is het LH, oftewel Luteïniserend Hormoon, die dat doet. Maar zwangerschapshormoon is biochemisch gelijkend en heeft dezelfde eisprong opwekkende werking op het lichaam.

Tijdens de 2^de helft van de cyclus, in de wachtwerken, injecteer je misschien- op aanwijzing van je arts of fertiliteitscentrum-  tussentijds extra Pregnyl, als extra hormonale ondersteuning. Dit zet je lichaam aan om meer van het hormoon progesterone te gaan produceren.

Het duurt een tijdje voor het zwangerschapshormoon, dat je via Pregnyl toedient, uit je lichaam is.  Behoed jezelf dus voor te vroege en dus mogelijk vals positieve zwangerschapstesten!

Het is belangrijk je hierbij 2 vragen te stellen :

1. Hoeveel Pregnyl heb ik ingespoten en wanneer ?
2. Hoe gevoelig is de zwangerschapstest die ik gebruik ?

1.

Pregnyl is verkrijgbaar als 1500 IE en 5000 IE (IE= internationale eenheden).

In functie van de laatste fase van de eicelrijping en het vrijgeven van de eicel, zal je arts je vragen om  5000 IE (1 dosis poeder vermengd met oplosvloeistof)  of 10 000 IE (2 dosissen poeder, vermengd met oplosvloeistof) te infecteren.

Als je artsen je vragen om in de wachtweken nog extra Pregnyl in te spuiten, dan gaat het wellicht om een dosis van 1500 IE, meestal tot maximum 3 keer.

Je volgt die instructies van je artsen uiteraard nauwkeurig.

De halfwaardetijd van Pregnyl bedraagt 33u. Dit wil zeggen dat de HCG- waarde in je lichaam als gevolg van de injectie(s) telkens na 33 uur gehalveerd is.

Als je 5000 IE Pregnyl injecteert als triggershot, dan duurt het bijgevolg 12 dagen voor het zwangerschapshormoon volledig uit je lichaam is.

Als je 10 000 IE  Pregnyl inspuit als triggershot, dan duurt het bijgevolg ruim 14 dagen vooraleer het zwangerschapshormoon volledig uit je lichaam is.

Als je extra Pregnyl injecteert tijdens de wachtwerken, dan dien je die natuurlijk ook in rekening te brengen.  Het duurt immers 8 dagen vooraleer die ene dosis Pregnyl 1500 IE  helemaal uit je lichaam is.

Noot: Reken je makkelijkheidshalve met een halfwaardetijd van Pregnyl van 1 dag, dan reken je dus eigenlijk iets te optimistisch.

2.

De zwangerschapstesten bevatten stoffen die op HCG reageren. De zwangerschapstesten kunnen natuurlijk geen onderscheid maken tussen enerzijds het HCG dat in je lichaam aanwezig is door het injecteren van een product als Pregnyl of anderzijds het HCG dat in je lichaam aanwezig is omdat een embryo zich heeft ingenesteld.

De meeste zwangerschapstesten zijn in staat om een HCG- waarde vanaf 25 IE te detecteren. De extra gevoelige zwangerschapstesten kunnen dit al vanaf 10 of 12, 5 IE.  Het zijn de zogenaamde “Early of “Sensi” -zwangerschapstesten, die aankondigen dat je al mag testen vanaf 4 of 6 dagen voor de uitgebleven menstruatie of 7 dagen na de bevruchting.

conclusie:

• Afhankelijk van de gevoeligheid van de zwangerschapstest kan Pregnyl 5000 IE als triggershot tot 10 of 11 dagen na injectie invloed hebben op de test.
• Afhankelijk van de gevoeligheid van de zwangerschapstest kan Pregnyl 10 000 IE gedurende 12 of 13 dagen na injectie invloed hebben op de test.
• Afhankelijk van de gevoeligheid van de zwangerschapstest kan Pregnyl 1500 IE  gedurende  6 dagen na injectie invloed hebben op de test. Bij het  injecteren van bijkomende Pregnyl tijdens de wachtweken wordt het dus moeilijk om op een betrouwbare manier een vroege zwangerschapstest te doen.   
• Bij gebruik van Pregnyl kan je maar beter een minder gevoelige test gebruiken.

Bij twijfel, herhaal de test na 2 dagen. Bij een zwangerschap verdubbelt de waarde van het zwangerschaphormoon in het begin immers na ongeveer 48 uren. De kleurintensiteit van het tweede lijntje (het teststreepje)  op je zwangerschapstest varieert naargelang de intensiteit van het HCG in je urine. Bij een stijgend HCG zal het lijntje gradueel donkerder worden.  Als enkel Pregnyl (of soortgelijk product) het lijntje veroorzaakt, zal het lijntje lichter worden i.p.v. donkerder.

Het meeste duidelijkheid en zekerheid heb je alleszins via een bloedtest. Je arts of fertiliteitscentrum plant die meestal in aan het einde van de wachtweken. Bij bijkomende bloedtesten kan men dan bekijken of er om de 2 dagen verdubbeling is van de waarden van het zwangerschapshormoon. Dit geeft duidelijkheid over de evolutie van de zwangerschap.

Stop nooit op eigen houtje met medicatie vooraleer die bloedtest is gebeurd en voor je teruggekoppeld hebt met je medische begeleiders !!! Trek nooit zelf voorbarige conclusies !!!!

Vraag eventueel meer info aan je artsen.

Hoe ga jij het volgende gesprek met je arts optimaal voorbereiden en aanpakken? Hoe bekom je zo veel mogelijk cruciale informatie, die je vooruit kan helpen? Ik heb een handig boekje, inclusief enkele onmisbare bijlagen, geschreven om je helemaal op weg te helpen. Download het gratis!

Download je gratis doe-boek: “Haal zo veel méér uit de communicatie met je artsen!”

Na terugplaatsing van een embryo tijdens een IVF-cyclus of na een inseminatie, stijgt al gauw de spanning. En dus zou je enkele dagen na de terugplaatsing of inseminatie al wel thuis willen testen met een urinetest. Vraag is of het verstandig is om al zo snel te testen. Of tot wanneer na terugplaatsing of inseminatie je er beter mee wacht.

Wanneer een embryo 5 dagen oud is- het wordt dan “blastocyst” genoemd- begint het uit zijn “schil” (de “zona pellucida”) te breken. Als het goed is, begint het embryo zich op dat moment ook in te nestelen. Als er een innesteling gebeurt, start ook meteen de vorming van de placenta. De placenta wordt opgebouwd vanuit de trophoblast, de cluster buitenste cellen van de blastocyst.Het is de placenta die het zwangerschapshormoon (HCG) produceert. Naarmate de placenta verder vorm krijgt, stijgt het HCG.  Enkele dagen voor de dag dat je (zonder zwangerschap en/of ondersteunende medicatie) ongesteld zou worden, is er al een bepaalde hoeveelheid HCG in je lichaam aanwezig als gevolg van de innesteling van een embryo. Dit HCG kan gedetecteerd worden door een zwangerschapstest.

Het antwoord op de vraag wanneer je thuis kan testen (met een urinetest) na een terugplaatsing van een embryo of een inseminatie hangt af van volgende elementen

• persoonsgebonden

Het antwoord op de vraag wanneer je mag testen na terugplaatsing van een embryo of inseminatie is in de eerste plaats persoonsgebonden. Want de hoeveelheid HCG die je lichaam aanmaakt kan sterk variëren. De ene vrouw maakt meer zwangerschapshormoon aan dan de andere. Dat is ook de reden waarom gezegd wordt dat het niet de absolute waarde is die belangrijk is, maar wel de verdubbeling van de waarden (in het begin ongeveer om de 2 dagen, nadien duurt de verdubbeling iets langer, vandaar: verdubbeling tussen de 40 tot 70 uren).

• inseminatie of IVF?
• in het geval van een IVF-behandeling: terugplaatsing van een dag 2-, 3- of 5-embryo, een vers of ontdooid embryo?

Het antwoord op de vraag wanneer je mag testen na terugplaatsing van een embryo of inseminatie is in de tweede plaats afhankelijk van de fase (dag 2, 3 of 5) en de staat (vers of ontdooid) van het embryo. Het spreekt voor zich dat men na een inseminatie langer zal moeten wachten om te testen dan na een terugplaatsing van een embryo binnen een IVF-behandeling. Het spreekt verder voor zich dat men na terugplaatsing van een dag 3 embryo langer zal moeten wachten met testen dan na terugplaatsing van een dag 5-embryo.  Want pas 5 tot 6 dagen na het ontstaan van het embryo, begint zich mogelijk zwangerschapshormoon in het lichaam te vormen. Naar verluid zouden ontdooide embryo’s er iets langer over doen om in te nestelen dan een vers embryo van diezelfde dag.

Om je een idee te geven, toon ik je de waarden na de terugplaatsing van een dag 3 embryo bij IVF. Het zijn gemiddelden, waarop uiteraard uitzonderingen mogelijk zijn. Zo kan een embryo iets later innestelen dan gewoonlijk en daardoor een lagere waarde opleveren. De innesteling van meerdere embryo’s kan dan weer een extra hoge waarde opleveren. Je ziet dat er alleszins een brede spreiding is (zie ook punt 1: persoongebonden). Heb je een terugplaatsing van dag 5 embryo gehad, trek er dan telkens 2 dagen af (de waarden van bv. dag 9 gelden dan al op dag 7 enz).

dag 9 na terugplaatsing: gemiddeld 48 IE, spreiding 17 – 119 IE

dag 10 na terugplaatsing: gemiddeld 59 IE, spreiding 17 – 147 IE

dag 11 na terugplaatsing: gemiddeld 95 IE, spreiding 17-223 IE

dag 12 na terugplaatsing: gemiddeld 132 IE, spreiding 17-429 IE

dag 13 na terugplaatsing: gemiddeld 292 IE, spreiding 70-758 IE

dag 16 na terugplaatsing: gemiddeld 1061 IE, spreiding 324 IE-4130 IE

• gebruik medicatie met zwangerschapshormoon als werkzaam bestanddeel toegediend?

Het antwoord op de vraag wanneer je mag testen na terugplaatsing van een embryo of inseminatie is in de derde plaats afhankelijk van het feit of je al dan niet een medicijn met zwangerschapshormoon als werkzaam bestanddeel (bv. Pregnyl, Ovitrelle) gebruikt. Bij een verse IVF-cyclus zal je dit product voor de eicelpunctie inspuiten, volgens de strikt te volgen richtlijnen van je artsen. Ook voorafgaand aan een inseminatie gebeurt dat vaak. In beide gevallen zet je daardoor de laatste fase van de eicelrijping in en trigger je de eisprong. Bij een cyclus met ingevroren embryo’s komt er geen “triggershot” aan te pas. Tijdens de wachtweken injecteer je mogelijks- opnieuw volgens de strikt te volgen instructies van je artsen- een lagere dosis van een dergelijk product  voor extra hormonale ondersteuning.  In beide gevallen moet je bij te vroeg testen rekening houden met  een zwangerschapstest  die nog vals positief kan zijn na toedienen van Pregnyl.   Je kan best 10 tot 12 dagen (ngl. de toegediende dosis Pregnyl) na het “triggershot” wachten vooraleer te testen.

• gevoeligheid van de zwangerschapstest?

Het antwoord op de vraag wanneer je mag testen na terugplaatsing van een embryo of inseminatie hangt in de vierde plaats af van de gevoeligheid van de urinetest die je gebruikt.

De meeste van die testen zijn in staat om een HCG waarde vanaf 25 IE te detecteren. De extra gevoelige testen kunnen dit al vanaf 10 of 12, 5 IE.  Het zijn de zogenaamde “Early of “Sensi”  of “Ultra-“-testen. De gevoeligheid van de test (m.a.w. de concentratie van zwangerschapshormoon in de urine die de test kan meten) vind je normaal in de bijsluiter. Met de extra gevoelige testen kan je dus iets vroeger testen. Opnieuw, let wel op dat je hierdoor niet in het gebied komt waarin je  zwangerschapstest  nog vals positief kan zijn na het toedienen van Pregnyl.

• conclusie

Je kan in principe een 5 tot 6 dagen (ngl. de toegediende dosis Pregnyl-  5000 IE, dan wel  10 000 IE- bij het triggershot) na terugplaatsing van een dag 5 embryo al beginnen met testen. Of 7 tot 8 dagen in geval van een dag 3 embryo. Of 10 Tot 11 dagen na inseminatie.

MAAR: Als je tijdens in de wachtweken tussentijds zwangerschapshormoon inspuit als extra hormonale ondersteuning, dan wordt het moeilijk om op een betrouwbare manier vroeg te testen.

MAAR: Wees sowieso altijd op je hoede bij deze vroege testen! Ze kunnen je zowel een vals negatief resultaat (nog te lage HCG-waarde, maar wel zwanger) als een vals positief resultaat (nog restant van toegediende medicatie, maar niet zwanger) opleveren. En soms is de test onduidelijk, want zie je daar nu een vaag streepje of beeld je het jezelf maar in? En nog: maken die urinetestjes je nu rustiger of net meer gespannen?

Een ander mogelijk argument om niet te vroeg te testen is dat het vaststellen van een lage waarde van het zwangerschapshormoon, nog geen garantie is dat de zwangerschap effectief verder ontwikkelt. Behoorlijk wat zwangerschappen worden afgebroken, net in die eerste dagen na de bevruchting. Men spreekt dan van een biochemische zwangerschap. Absoluut geen reden om te doemdenken. Gewoon wat realiteitszin.

Het meeste duidelijkheid en zekerheid heb je alleszins via een bloedtest. Je arts of fertiliteitscentrum plant die meestal in aan het einde van de wachtweken. Bij bijkomende bloedtesten kan men dan bekijken of er om de 2 dagen verdubbeling is van de waarden van het zwangerschapshormoon. Dit geeft duidelijkheid over de evolutie van de zwangerschap.

Stop nooit op eigen houtje met medicatie vooraleer die bloedtest is gebeurd en voor je teruggekoppeld hebt met je medische begeleiders !!! Trek nooit zelf voorbarige conclusies op basis van de urinetestjes die je thuis gebruikt!!!!

Koppel voor meer info terug met je artsen.

Hoe ga  jij het volgende gesprek met je arts optimaal voorbereiden en aanpakken? Hoe bekom je zo veel mogelijk cruciale informatie, die je vooruit kan helpen? … Ik heb een handig boekje, inclusief enkele onmisbare bijlagen, geschreven om je op weg te helpen. Download het gratis!

Download je gratis doe-boek: “Haal zo veel méér uit de communicatie met je artsen!”

Na de embryo transfer beginnen de stressvolle  wachtweken. En dan?  Moet je rusten vlak na de embryotransfer en in de dagen die volgen? Mag  je sporten tijden de wachtweken?  Allemaal vragen die  je jezelf stelt,  want natuurlijk wil je tijdens de wachtweken je kansen op een innesteling en zwangerschap zo graag maximaliseren.

Heb je vragen over wat je wel of niet mag doen tijdens de wachtweken, stel die vragen dan ook gerust aan je artsen of aan het fertiliteitscentrum, bijvoorbeeld bij de terugplaatsing of inseminatie. Blijven zitten met vragen, werkt stress in de hand.

Vlak na een embryo transfer blijven rusten  geeft géén grotere kans op een zwangerschap. Heel wat studies zijn daarover unaniem.  In sommige fertiliteitscentra moet (mag)  je maar een paar minuten rusten na de embryotransfer vooraleer je mag (moet) vertrekken. Bij andere centra mag je een paar uur blijven rusten. Want dat geeft veel vrouwen een meer gerust gevoel. Toch hebben de fertiliteitscentra waar je maar een paar minuten na de embryotransfer moet (mag)  rusten, geen lagere slaagpercentages. Vraag je fertiliteitscentrum eventueel op voorhand wat hun aanpak op dit punt is. Meer informatie kan meer rust geven in je hoofd.

Ook verder in de wachtweken is rusten niet nodig.  Alleen als je na de punctie pijn blijft hebben, bijvoorbeeld door  overstimulatie, kan rust  nodig zijn. Opvolging en advies door je artsen is dan zeker nodig.

Je hoeft ook sporten in de wachtweken niet te laten. Bedenk dat het embryo veilig tussen de slijmvliezen van de baarmoeder zit geplakt. Het gaat er niet zomaar uitvallen. Vergelijk het met een dubbelgeplooide boterham met een dikke laag  choco en daarin een korreltje hagelslag. Je baarmoeder is de dubbel geplooide boterham,  je baarmoederslijmvlies is de laag choco, het korreltje hagelslag het embryo. Het korreltje zit stevig tussen de boterham en de laag choco geplakt.  Het korreltje zal er niet uitvallen, ook niet bij wat geschok.

Sporten is altijd gezond, ook  tijdens de wachtweken. Het verbetert onder meer de bloeddoorstroming van alle organen, waardoor ze meer voedingsstoffen krijgen. Ook van de baarmoeder.

Een fertiliteitsarts vertelde me ooit heel gevat dat men tijdens de wachtweken vrijwel allés mag doen qua lichaamsbeweging … béhalve 3 dingen: benji springen, diepzeeduiken en de Himalaya beklimmen. Leer daaruit dat het vooral een kwestie is van je gezond verstand gebruiken. Wat zegt jouw gevoel? Waar voel je je goed bij? Als je je er niet 100% goed bij voelt om tijdens de wachtweken pakweg te gaan joggen, om welke redenen zou je dan toch doen? Waardoor kan jij je gedachten verzetten? Wat vind jij leuk? Wat bezorgt jouw afleiding? Hoeveel afleiding en ontspanning bezorgen twee weken platte rust jou?  …

Als je nooit sporten hebt beoefend, zijn de wachtweken nu ook niet meteen het goede moment om er mee te beginnen.  Wat ben jij gewoon om te doen? Wat past bij jou? Wat vind je ontspannend?  Een middagje shoppen is ook  goed voor de doorbloeding van de baarmoeder en het afleiden van de gedachten, zo moet je maar denken…. Voorzichtigheid is wel enigszins geboden met een ontspannende sauna tijdens de wachtweken.

Twijfel je na een embryo transfer, tijdens de wachtweken toch plots over het beoefenen van een bepaalde sport, neem dan even contact op met je arts of fertiliteitscentrum. Dan kan je met een geruster hart genieten van  je sport-uitje.

En tenslotte, wanneer je behandelingscyclus in het worst case scenario niet positief uitdraait, bedenk dan dat dat niét te wijten is aan te weinig rusten of te veel sporten tijdens de wachtweken.  Schuldgevoelens zijn totaal onterecht.  We zouden maar wat graag controle hebben over het resultaat van de behandeling door meer te rusten of minder (of juist meer )te sporten na de embryotransfer. Maar de frustrerende waarheid is dat we die controle niet hebben. De boodschap is vooral om de wachtweken te overleven, op een voor jou zo draaglijk mogelijk manier. In rust. Of in beweging. Of liefst van al een gezonde combinatie van beiden.

Bespreek dit eventueel ook met je arts.

Hoe ga jij je volgende gesprek met je arts optimaal voorbereiden en aanpakken? Hoe bekom je zo veel mogelijk cruciale informatie, die je vooruit kan helpen? … Ik heb een handig boekje, inclusief enkele onmisbare bijlagen, uitgewerkt om je helemaal op weg te helpen. Download het gratis!

Download je gratis doe-boek: “Haal zo veel méér uit de communicatie met je artsen!”

De eicelpunctie (of eicel-pickup) is het onderdeel van een IVF- behandeling  waar veel vrouwen met de nodige vrees tegenaan kijken.  Want hoe pijnlijk is die eicelpunctie nu eigenlijk?

Ik geef je hieronder wat info over het verloop van de eicelpunctie en vooral over hoe pijnlijk die kan zijn. Of niét kan zijn. We bekijken verder heel praktisch  wat voor jou de stress zou kunnen verlagen bij  de eicelpunctie.  De mate van gespannenheid kan immers mee de (pijn)ervaring bepalen. Koppel voor meer medische informatie zeker  terug met je artsen! Zij zijn  jouw eerste aanspreekpunt over dit onderwerp!

Op het moment dat de follikels (eicelblaasjes) groot genoeg zijn, gaan de artsen over tot de eicelpunctie.  Hierbij  prikken zij de follikels aan en zuigen  de eicellen op.  De arts brengt een echosonde  vaginaal in zodat hij/zij op het scherm nauwkeurig kan volgen waar de aan te prikken follikels zitten. Langs die echosonde schuift hij/zij een naaldgeleider en door die geleider schuift men een holle dunne naald.  Met die naald prikt de arts voorzichtig door de vaginawand om bij de eierstokken te geraken en daar de rijpe follikels aan te prikken. Hoe vaak  de arts moet prikken, hangt af van het aantal follikels, de bereikbaarheid van de follikels en de ligging van de follikels ten opzichte van elkaar.  De follikels die dicht tegen elkaar liggen, kunnen bijvoorbeeld via één prik worden aangezogen.

Met behulp van een vacuümpompje wordt het follikelvocht, met daarin de eicellen, dan opgezogen. Het vocht en de eicellen worden opgevangen in een buisje dat met de naald is verbonden en zo snel mogelijk naar het labo gaat.

De totale ingreep duurt ongeveer een kwartier tot hooguit een half uurtje, onder meer afhankelijk van het aantal aan te prikken follikels.

Zoals elke prik pijnlijk kan zijn, kan ook een prik doorheen de vaginawand pijnlijk zijn. Maar hoe pijnlijk de eicelpunctie echt voor jou is, hangt af van:

• de vorm van pijnstilling die je krijgt!
• de bereikbaarheid van de follikels (afhankelijk van de ligging van de eierstokken op dat moment, je lichaamsbouw/lichaamsvolume,…)
• het aantal follikels en de ligging ten opzichte van elkaar (zie hoger)
• je graad van gespannenheid
• eventuele endometriose
• je eigen pijngrens

…

Na de eicelpunctie kan je nog een tijdje een ietwat pijnlijk, menstruatie-achtig gevoel in je onderbuik houden . Vergeet in het fertiliteitscentrum geen advies te vragen over eventuele pijnstillers achteraf . Een warm kersenpitkussentje  kan ook verlichtend werken (doe dit niet meer na de embryotransfer of overleg dit minstens met je arts).

Indien je buik een paar dagen na de eicelpunctie nog altijd  pijnlijk aanvoelt, meld dit dan zeker aan je arts.

Het is heel normaal dat je zenuwachtig bent over  de eicelpunctie en de vraag hoe pijnlijk deze  zal zijn. Ook al zal die angst achteraf soms ongegrond blijken. Vraag jezelf af wat voor jou de gespannenheid kan verlagen:

• Bij de eicelpunctie is het sowieso nuttig om op voorhand wat meer informatie te hebben over het verloop. Niet goed weten wat je te wachten staat, werkt stress in de hand. Een bepaalde hoeveelheid informatie kan dus stress verlagend werken. Durf je arts daarom zeker voldoende informatie te vragen. Je kan ook navragen of de kliniek een patiëntenfolder heeft over de eicelpunctie; misschien vind je hem op de website van je kliniek.
• Anderzijds kan je jezelf afvragen hoe wenselijk het is om het hele internet af te zoeken naar- al dan niet pijnlijke- ervaringsverhalen over de eicelpunctie. Word jij daar rustiger van of net niet ? Waar ligt voor jou het evenwicht tussen voldoende informatie en te veel informatie ? Probeer daar voor jezelf een gezond evenwicht in te vinden. Bedenk ook dat veel verschillende factoren bepalen hoe pijnlijk de eicelpunctie is (zie hoger) en dat je dus absoluut niet zomaar kan vergelijken.
• Erg belangrijk is dat je goed op voorhand informeert naar de vorm van pijnstilling die het fertiliteitscentrum gebruikt, want dit varieert heel sterk van centrum tot centrum . Past men lokale of algemene verdoving (sedatie) toe?  Is er een anesthesist bij de ingreep aanwezig aan wie je doorheen de ingreep extra pijnstilling kan vragen ?  Durf te vragen naar de opties in jouw fertiliteitscentrum, want dit bepaalt in belangrijke mate mee hoe pijnlijk de eicelpunctie effectief zal zijn. Met een aangepaste dosis algemene pijnstilling is het mogelijk om de eicelpunctie zo goed als pijnloos te beleven en toch al weer snel op de been te zijn (het zogenaamde “roesje”).
• Vraag op voorhand aan het fertiliteitscentrum of je partner bij de eicelpunctie mag aanwezig zijn. Meestal mag het wel, mits hij/zij de nodige hygiënische (wegwerp-)kledij draagt die de kliniek  dan verschaft (tenzij bij volledige narcose, wat eerder uitzonderlijk gebeurt).  Het kan een opluchting zijn om te weten dat je partner er kan bij zijn.
• Werkt muziek relaxerend voor jou? Zet dan wat van dat op je oren vlak voor – of misschien wel tijdens- de eicelpunctie. Of helpt een eenvoudige visualisatie-oefening jou op dat moment?  Of misschien verwen je jezelf liever met je eigen exemplaar van je favoriete tijdschrift in de wachtkamer? Zoek naar een simpele manier die jou kan helpen om je op dat moment wat rustiger te voelen.

Heel veel succes!!

Ik val in herhaling, maar toch: bespreek jouw vragen hierover ook met je arts.

Hoe ga jij het volgende gesprek met je arts optimaal voorbereiden en aanpakken? Hoe bekom je zo veel mogelijk cruciale informatie, die je vooruit helpen? … Ik heb een handig boekje, inclusief enkele onmisbare bijlagen, geschreven om je op weg te helpen. Download het gratis!

Download je gratis doe-boek: “Haal zo veel méér uit de communicatie met je artsen!”

Het is algemeen zo dat na de leeftijd van 35 jaar de kansen om zwanger te worden kleiner worden, omdat de eicelvoorraad daalt.  Bij een IVF- behandeling bepaalt de eicelvoorraad bijvoorbeeld mee hoe de stimulatie verloopt, welk medicatieschema men gaat toedienen en hoeveel follikels er zullen zijn.

Maar het is moeilijk om hier algemeen een lijn in te trekken. De mate waarin de eicelvoorraad daalt en hoe snel die evolutie gaat, dat  hangt immers zéér sterk af van vrouw tot vrouw.  De biologische leeftijd op het vlak van voortplanting is hier belangrijker dan de kalenderleeftijd. En dus werpt zich de vraag op of men de eicelvoorraad kan  meten…

In België is de leeftijdsgrens voor IVF wettelijk bepaald. Maar los van wat wettelijk- en dus maatschappelijk, ethisch en medisch- als aanvaardbaar wordt gevonden qua leeftijd, stelt zich ook de vraag tot welke leeftijd vruchtbaarheidsbehandelingen zoals IVF of IUI specifiek voor  jou nog goede slaagkansen geeft. Voor dit aspect is overleg met je artsen natuurlijk heel belangrijk. Zij zijn over dit onderwerp jouw eerste aanspreekpunt.

Je eicelvoorraad  gaat hierin inderdaad een belangrijke parameter zijn. Want deze zal bepalen hoeveel follikels  je lichaam nog aanmaakt bij stimulatie. Ook je artsen willen de eicelvoorraad  dus graag meten.

Er zijn een aantal manieren om te meten hoe het gesteld is met jouw eicelvoorraad. De 3 belangrijkste testen die een indicatie geven zijn :

• Meten van de waarde van het FSH (afkorting van Follikel Stimulerend Hormoon) aan het begin van de cyclus (dag 2 of 3) via bloedtest: een lage waarde  duidt op voldoende eicelvoorraad

Het FSH stijgt doorheen de eerste helft van de cyclus om een eicel te doen rijpen; bij IVF gaat men het toedienen om meerdere eicellen te doen rijpen. Aan het begin van de cyclus is het FSH normaliter nog laag. Als het FSH aan het begin van de cyclus verhoogd is, dan duidt dat erop dat het lichaam het moeilijker heeft met het doen rijpen van eicellen, omdat de eicelvoorraad aan het slinken is. Het lichaam gaat dan als het ware “in overdrive” met het aanmaken van FSH. Het “afschakelmechanisme” voor het produceren van FSH functioneert als het ware niet meer omdat het lichaam “paniekerig” toch nog eicellen probeert te doen rijpen

• Meten van het aantal antrale follikels of AFC (afkorting van Antral Follical Count) aan het begin van de cyclus (dag 2 of 3) via vaginale echo:  een groot aantal kleine follikels die klaar zitten aan het begin van de cyclus duidt op voldoende eicelvoorraad

Alle follikels zijn al aanwezig in het lichaam van de vrouw bij haar geboorte. Doorheen haar leven gaan de follikels verschillende fases doorlopen: primordiaal, primair, secundair, antraal en pre-ovulatoir. Het is pas tijdens de antrale fase, dat de follikels ook zichtbaar zijn op een echo. Men kan aan het begin van de cyclus tellen hoeveel van die kleine “antrale follikels” (ca 2 tot 5mm groot) er klaarliggen om de race aan te gaan om de dominante follikels te worden. Zijn er veel antrale follikels, dan geeft dat aan dat er nog voldoende eicelvoorraad is.

• Meten van de waarde van het AMH (AntiMullerian Hormoon) via bloedtest: een hoge waarde duidt op voldoende eicelvoorraad.

De antrale follikels produceren AMH. Bij veel antrale follikels zal men logischerwijze een hoge AMH meten.

Wanneer deze testen een goede indicatie geven voor de eicelvoorraad, dan  kan dat een argument zijn om IVF of IUI toe te passen, zelfs op iets rijpere leeftijd. (daarbij wel altijd rekening houdend met de geldende leeftijdstijdsgrenzen).

Bij een minder goede indicactie wordt meestal medisch geadviseerd om niet meer te lang bij IUI te blijven hangen en sneller over te gaan naar IVF.

Houdt in het achterhoofd dat wanneer de eicelvoorraad achteruit begint te gaan, de waarde van het FSH en het aantal antrale follikels nog een tijd lang sterk kunnen fluctueren van maand tot maand. Dit betekent dat er  “betere maanden” zijn waarin stimulatie nog een goede hoeveelheid follikels  doet ontstaan. En “minder goede maanden” waarin de stimulatie een eerder teleurstellende opbrengst geeft. Het kan in die fase dan ook verstandig zijn om een behandeling in te plannen in een “betere maand”.  Je artsen zullen je hierover adviseren.

Het AMH geeft een meer constante waarde. Het meten van AMH  levert in die zin een meer eenduidige indicatie op van de  eicelvoorraad.

Wanneer IVF met donoreicellen wordt toegepast, dan zullen de slaagkansen voor een belangrijk deel gerelateerd zijn aan de leeftijd van de eiceldonor en- daarmee samenhangend- haar eicelvoorraad. Men zal bij het screenen van een eiceldonor onder meer de eicelvoorraad meten.

Heb je vragen en twijfels over dit onderwerp, breng dit dan zeker ter sprake bij je artsen! Vraag voldoende uitleg.

Hoe ga jij het volgende gesprek met je arts optimaal aanpakken en voorbereiden? Hoe bekom je zo veel mogelijk cruciale informatie, die je vooruit kan helpen? … Ik heb een handig boekje, inclusief enkele onmisbare bijlagen, geschreven, om jou helemaal op weg te helpen. Download het gratis!

Download je gratis doe-boek: “Haal zo veel méér uit de communicatie met je artsen!”

De eicelkwaliteit is natuurlijk een belangrijke parameter als het gaat om zwanger worden. En dus: kan men die fameuze eicelkwaliteit meten?

De  eicelkwaliteit daalt meestal met de eicelreserve. Want de beste eicellen rijpen op jongere leeftijd, de minder goede eicellen houdt je lichaam tot het laatst. Ongeveer 60% van de eicellen van een vrouw boven de 36 jaar zijn  chromosonaal abnormaal. Dit cijfer loopt verder op met de leeftijd. Een chromosonaal afwijkende eicel geeft bij het samensmelten met een zaadcel een chromosonaal afwijkend embryo.

Er zijn een aantal manieren voor het meten van de eicelvoorraad. Met deze testen gaat men niet de eicelkwaliteit as such meten, maar eicelreserve en eicelkwaliteit zijn veelal wel gerelateerd. Men kan ervan uitgaan dat bij een verlaagde reserve het aandeel chromosonaal afwijkende eicellen  hoger zal zijn.

De 3 meest relevante onderzoeken die in die zin een indicatie van de eicelkwaliteit geven zijn :

• Meten van de waarde van het FSH (Follikel Stimulerend Hormoon) aan het begin van de cyclus (dag 2 of 3) via bloedtest:   een lage waarde  is een goede indicatie voor de eicelkwaliteit
• Meten van het aantal antrale follikels – AFC (afkorting van Antral Follikel Count) aan het begin van de cyclus (dag 2 of 3) via vaginale echo:  een groot aantal kleine eicelblaasjes die in aanleg zijn aan het begin van de cyclus is een goede indicatie voor de eicelkwaliteit
• Meten van de waarde van het AMH (AntiMullerian Hormoon) via bloedtest: een hoge waarde is een goede indicatie voor de eicelkwaliteit

Let wel, men gaat met deze testen niet rechtstreeks meten of de eicelkwaliteit ok is, of de eicellen – en dus de daaruit voortvloeiende embryo’s- chromosonaal normaal zijn. Goede resultaten van bovenstaande testen, geven met andere woorden geen garantie op kwalitatieve eicellen zonder afwijkingen.  Een manier om te meten of  het embryo dat uit de eicel ontstaat effectief chromosonaal normaal is, is het toepassen van PGS (afkorting van Pre Implantatie Genetische Screening).  Daarbij screent men de chromosonen  in de cellen die men dan uit het embryo haalt, vooraleer het terug te plaatsen. Via PGS kan men de chromosonaal normale embryo’s selecteren.  PGS gebeurt enkel als er een gegronde indicatie voor bestaat (bijvoorbeeld > 37 jaar en/of duidelijke tekenen van een verlaagde eicelreserve) én als er in het labo na enkele dagen voldoende embryo’s overblijven om PGS zinvol te maken. In de praktijk is vooral die laatste voorwaarde vaak niet vervuld.

Recent ontwikkelde een team VUB-wetenschappers de zogenaamde ‘Corona-test’.  De naam verwijst naar de ‘coronacellen’, de cellen die rond de eicel ‘zweven’. Normaal worden die cellen na de eicelpunctie verwijderd. Maar bij de Coronatest gaat men net die cellen analyseren, omdat ze een goede indicatie zouden geven van de kwaliteit van de eicel. De eerste studies geven alvast hoopvolle resultaten naar verhoging van de slaagkansen. Uitgebreider onderzoek is nu noodzakelijk.

Stel alle vragen over dit onderwerp zeker aan je arts.

Zit jij in een medisch fertiliteitstraject? Hoe ga jij het volgende gesprek met je arts dan optimaal voorbereiden en aanpakken? Hoe bekom je zo veel mogelijk cruciale informatie, die je vooruit kan helpen? … Ik heb een handig boekje, inclusief enkele onmisbare bijlagen, geschreven om je helemaal op weg te helpen. Download het gratis!

Download je gratis doe-boek: “Haal zo veel méér uit de communicatie met je artsen!”

Wanneer de eerste gemeten bloedwaarde van het zwangerschapshormoon HCG laag is, dan kan dit een bron zijn van veel onzekerheid en spanning. Want welke evolutie mag je verwachten als je zwangerschapshormoon zo laag is? Zal je zwanger blijven of zal het mis lopen?

Als je arts of fertiliteitscentrum je een lage eerste bloedwaarde van het HCG meedeelt, roept dit ongetwijfeld veel vragen en twijfels op. Vraag hun daarom zeker genoeg informatie die aan jouw vragen en twijfels tegemoetkomt.

Op het moment dat men de waarde van je zwangerschapshormoon mag testen via een bloedtest – bij ongeveer 4 weken zwangerschap (gerekend vanaf het begin van je cyclus) of ongeveer 2 weken na de eisprong/eicelpunctie – kan die waarde nog sterk variëren, gemiddeld van 5 tot 427 IE/l.  Een waarde van 5 IE/l is inderdaad laag, maar alle waarden vanaf 5 worden per definitie wel degelijk als positief beschouwd.

De kans dat men na een lage startwaarde van het zwangerschapshormoon HCG zwanger zal blijven is kleiner, maar niet onbestaande. Je arts of fertiliteitscentrum zal je  bij een lage eerste bepaling van het zwangerschapshormoon waarschijnlijk aanraden om voorzichtig optimistisch te zijn. Want het kan op dat moment nog alle kanten op. Men zal waarschijnlijk vragen om een 2-tal dagen later de bloedtest te herhalen. De waarde van het HCG zou in het begin immers ongeveer na 48 uren moeten verdubbelen. Wordt bij opeenvolgende herhalingscontroles vastgesteld dat de oorspronkelijk lage waarde van het zwangerschapshormoon toch systematisch mooi verdubbelt, dan is er goede hoop op dat men zal  zwanger blijven. Maar is er geen verdubbeling van die lage waarde, dan spreekt men van een “biochemische zwangerschap”. Op een gewone zwangerschapstest toont een mooi stijgende waarde zich in een merkelijk donker wordend tweede lijntje.

Deze term verwijst naar de “biochemische fase” van de zwangerschap. Dit is de fase waarin wel zwangerschapshormoon in het bloed kan worden gemeten, maar waarin een zwangerschap nog niet op een echo kan worden gezien. Een “klinische zwangerschap” daarentegen betekent per definitie dat er een zichtbare vruchtzak op een echo. Nog een stap verder in de goede richting is een klinische zwangerschap, waarbij ook een hartslag waarneembaar is.

De term verwijst dus naar een embryo dat met een innesteling is begonnen, maar waarvan de ontwikkeling heel vroeg stopt, nog voor een zwangerschap op een echo kon worden vastgesteld. Eerst meet men dus wel zwangerschapshormoon in het bloed – heel vaak een lagere waarde dan gemiddeld bij de eerste bloedtest ( “laag” is pakweg tussen de 5 en 50 IE/l tegen de tijd dat je normaal ongesteld zou worden )- die eventueel nog even verder stijgt. Maar na relatief korte tijd daalt de lage waarde van het zwangerschapshormoon terug naar 0. Nogmaals, zo een lage waarde eindigt niet altijd in een zwangerschapsverlies.

Het fenomeen lijkt meer voor te komen bij vruchtbaarheidsbehandelingen. Maar dit is alleen omdat men  bij vruchtbaarheidsbehandelingen heel vroeg test  en met behulp van bloedtesten. Bij natuurlijk tot stand gekomen zwangerschappen komt het hoogstwaarschijnlijk even goed veel voor, maar vaak zonder dat men het ooit heeft geweten.

Volg bij een lage waarde van het zwangerschapshormoon goed de richtlijnen en adviezen van je artsen!

Hoe ga jij het volgende gesprek met je arts optimaal voorbereiden en aanpakken? Hoe bekom je zo veel mogelijk cruciale informatie, die je vooruit kan helpen? Ik heb er een handig boekje, inclusief enkele onmisbare bijlagen over geschreven, dat je helemaal op weg helpt. Download het gratis!

Download je gratis doe-boek: “Haal zo veel méér uit de communicatie met je artsen!”