Wellicht herken jij ook het gevoel: enige nervositeit over de psychologische screening die je als single wensmama moeten passeren in een fertiliteitscentrum in functie van een medische behandeling met een donor.
Logisch. Want, zoals mijn klant Femke het ook omschrijft in haar gastblog: Het is een raar gevoel. Tenslotte wordt je beoordeeld, doorgelicht. En alhoewel Femke het gesprek uiteindelijk OK en zelfs een meerwaarde vond, schrijft ze ook: Een psycholoog en zijn team gaan beslissen of ze jou een geschikte moeder vinden. Dat is confronterend, frustrerend, en zelfs een beetje beangstigend tegelijk. Ik denk dat ze daarmee goed weergeeft wat veel singles voelen.
Geef toe, het is zo ‘n soort doemscenario dat ongetwijfeld ook wel eens bij jou opkomt: stel je nou toch maar eens eventjes voor dat ik op die manier een “no go” krijg! Een “no go” om mama te worden! Ja, de grond zou voor minder onder je voeten wegzakken.
Bij een ruime meerderheid doet dit scenario zich gelukkig niét voor (blijven ademen ;-)). Maar dat je nerveus wordt over de procedure, het principe, de onzekerheid die het met zich meebrengt, is heel normaal. Zo’n screeningsprocedure neemt bovendien best wat tijd in beslag (afhankelijk van fertiliteitscentrum tot fertiliteitscentrum), waar je niet echt zit op te wachten als je biologische klok ontploft.
In fertiliteitscentra in een heel aantal andere landen– zoals Spanje, Portugal, Griekenland, Denemarken; ik som hier even enkele voorbeelden van landen op waar single vrouwen met een tikkende biologische klok net wel eens naar toe trekken- is er helemaal geen sprake van een zo ‘n psychologische screening en vereist fiat van de kliniek om toegang te krijgen tot medische behandelingen. Hooguit verwijzen ze heel vrijblijvend naar een consulent of coach als ze voelen dat jij nood hebt aan wat extra steun in je keuze. Ik vermeld het even voor de volledigheid.
In België beslissen fertiliteitscentra dus zelf of ze je toelaten. Er is de wet op de medisch begeleide voortplanting, uit 2007. Eén van de allergrootste discussiepunten bij het opmaken van die wet was inderdaad of er voorwaarden mochten opgelegd worden over de toegang tot medische vruchtbaarheidsbehandelingen. Er werd heel wat gepalaverd en uiteindelijk volgde de wetgever het advies van het Raadgevend Comité voor Bio- Ethiek dat oordeelde dat de medische teams in fertiliteitscentra de vrijheid hebben om te beslissen om niet te behandelen “wanneer ze het risico voor het kind om in de toekomst geconfronteerd te worden met ernstige hindernissen als te hoog inschatten.”
En zo gebeurde het dat er in deze bewuste wet een artikel kwam te staan met een “gewetensclausule”. Die kunnen fertiliteitscentra inroepen om je eventueel toegang te weigeren tot medische behandelingen. Ok, maar wat houdt die gewetensclausule dan concreet in? Wel…dat specifieert de wet helemaal niet. En dus is elk fertiliteitscentrum zijn eigen strategie, criteria en procedure gaan bepalen.
Fertiliteitsklinieken kunnen die gewetensclausule inroepen voor zowel alleenstaanden, holebikoppels als heterokoppels. In de praktijk krijgen heterokoppels zeker niet standaard een psychologische screening. Alleenstaanden en holebikoppels meestal wel. Daar valt een serieuze boom over op te zetten. Een recente masterproefonderzoek (H. Demey, S. Dekempe- UGent) toonde bijvoorbeeld aan dat alleenstaande vrouwen met een kinderwens gemiddeld minder psychologische problemen vertonen dan de doorsnee bevolking!
Hetzelfde bewuste artikel van de wet zegt dat fertiliteitscentra minstens de verplichting hebben om te zorgen voor- belangrijk!- transparantie over hun beslissing over de toegang tot de behandeling en dat de weigering schriftelijk moet gebeuren. Verder moet men, als jij dat wenst, het adres geven van een ander fertiliteitscentrum.
Er is ook nog zoiets als de wet op de patiëntenrechten trouwens, waaruit jouw recht op informatie volgt.
In alle redelijkheid zou je dus op zijn minst mogen verwachten dat men je uitlegt wat de gronden zijn van de weigering, in begrijpelijke taal. Hoe de boodschap bij jou binnen komt, hangt waarschijnlijk ook mee af van hoé men het communiceert. Alleen een brief met verwijzing naar de gewetensclausule, zonder verdere mondelinge uitleg, zou mij persoonlijk bijvoorbeeld de gordijnen in jagen.
Ik geeft hier ter info even het letterlijke artikel uit de wet mee (hopelijk- waarschijnlijk- heb je het nooit nodig):
Artikel 5
De fertiliteitscentra zorgen voor grote transparantie van hun opties in verband met de toegankelijkheid van de behandeling; ze kunnen ten aanzien van de tot hen gerichte verzoeken een beroep doen op de gewetensclausule.
De fertiliteitscentra brengen de verzoekers binnen een maand na de beslissing van de geraadpleegde arts op de hoogte van de hun weigering om in te gaan op het verzoek.
Deze weigering gebeurt schriftelijk en bevat:
1° hetzij de medische reden van de weigering
2° hetzij een verwijzing naar de gewetensclausule waarvan sprake in het eerste lid van dit artikel
3° wanneer de verzoekers of de verzoekers dat wensen, het adres van aan ander fertiliteitscentrum waartoe ze zich kunnen wenden.
Ik geef mijn klanten altijd als voornaamste advies mee om tijdens de screeningsprocedure zichzelf te blijven, om voluit te gaan staan voor hun eigen visie en waarden en om ook hun eigen grenzen te durven aangeven in de screeningsprocedure.
Ik trigger je in mijn 1:1 coachingprogramma heel sterk om je eigen valkuilen en blinde vlekken te ontdekken. We duiken samen heel diep in dat keuzeproces. Ik zet jou aan om te doorvoelen en te reflecteren.
Maar op geen enkel moment zal ik jou doorlichten, beoordelen. Ik heb mij niet boven jou te zetten.
Mijn persoonlijke mening is dat niémand heeft te oordelen over andermans kinderwens. Wel zie ik grote meerwaarde in begeleiding van je voel-, denk- , keuzeproces. Net omdat je die blinde vlekken en valkuilen vaak zelf niet ziet.
Door er samen rond te werken, ga je die wél zelf zien. Je leert veel over jezelf en dat gaat meestal ruimer als je kinderwens. Daar gaat het om, dat jij stevig in je keuze komt te staan. Daar heb jij alle baat bij en vooral ook je toekomstige kind. En verder hebt ik er alle vertrouwen in dat jij finaal zelf zal kunnen uitmaken wat de beste keuze is.
Vorige week nog liet een klant mij weten dat ze van de psycholoog van het fertiliteitscentrum groen licht had gekregen om te starten met een medische behandeling. Als feedback had ze gekregen dat ze er goed had over nagedacht en dat ze helemaal in balans was op dit punt. Super blij word ik van zo’n berichtje!
Wil jij ook diep in dat keuzeproces duiken? Boek dan vandaag nog een gratis matchgesprek in.
Elke week heb ik plek voor 2 zulke gesprekken, misschien is één daarvan wel voor jou!
Ja, ik wil graag een gratis matchgesprek.
